Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự kiến thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.HCM sẽ được lùi đến ngày 1/7/2027.
Theo dự thảo mới nhất Quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam do Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố, thời gian bắt đầu kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Hà Nội và TP.HCM là từ 1/7/2027, chậm hơn 6 tháng so với dự thảo trước.
Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương còn lại sẽ kiểm định khí thải xe máy từ 1/7/2028, gồm Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng và Huế, chậm hơn 6 tháng so với dự thảo trước.
Đối với các tỉnh khác sẽ áp dụng từ 1/7/2030. Tuy nhiên, tùy theo tình hình thực tế, các tỉnh, thành phố này có thể quy định áp dụng thời hạn sớm hơn.
Dự thảo cũng phân định rõ các mức khí thải áp dụng theo năm sản xuất của phương tiện. Cụ thể, với xe mô tô sản xuất trước năm 2008 sẽ áp dụng Mức 1; Xe mô tô sản xuất từ 2008 đến 2016 sẽ áp dụng Mức 2.
Đối với xe mô tô sản xuất từ 2017 đến 30/6/2026 sẽ áp dụng Mức 3; Xe mô tô sản xuất sau 1/7/2026 áp dụng Mức 4.
Đối với xe gắn máy trước 2016 sẽ áp dụng Mức 1; từ 2017 đến 30/6/2027 sẽ áp dụng Mức 2; từ 1/7/2027 trở đi áp dụng Mức 4.
Với Hà Nội và TP.HCM, xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông trên địa bàn phải đáp ứng quy định về khí thải Mức 2 trở lên, tính từ ngày 1/1/2030 (dự thảo trước là từ năm 1/1/2032).
Riêng xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông vào “vùng phát thải thấp” của thành phố Hà Nội theo quy định của Luật Thủ đô phải đáp ứng quy định về khí thải theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân.
Riêng xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông vào “vùng phát thải thấp” của thành phố Hà Nội theo quy định của Luật Thủ đô phải đáp ứng quy định về khí thải theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân.
Về thực hiện tổ chức, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ hướng dẫn tổ chức thực hiện lộ trình này, đồng thời xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam.
Căn cứ vào tình hình thực tế tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các quy định nâng cao mức khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam và mở rộng đối tượng áp dụng để trình Thủ tướng Chính phủ công bố lộ trình tiếp theo.
Bộ Xây dựng sẽ chủ trì tổ chức việc kiểm tra, chứng nhận xe mô tô, xe gắn máy đáp ứng mức khí thải quy định tại Quyết định này, giám sát các cơ sở kiểm định khí thải thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tuân thủ Quyết định này.
Bộ Xây dựng cũng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an Tổ chức kiểm tra hoạt động kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy, chia sẻ dữ liệu kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy với Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường để thực hiện chức năng quản lý nhà nước.
Bộ Xây dựng cũng quy định dấu hiệu nhận biết xe kiểm định đạt các mức khí thải khác nhau, tạo điều kiện cho các xe đạt mức khí thải được hoạt động tại các vùng tại các khu vực khác nhau theo quy định tại Điều 4 Quyết định này.
Bộ Công Thương sẽ đảm bảo cung ứng nhiên liệu cho xe mô tô, xe gắn máy phù hợp với lộ trình áp dụng mức khí thải quy định tại Quyết định này.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, việc điều chỉnh lùi thời gian kiểm định khí thải chính thức so với dự thảo trước nhằm tạo thêm thời gian cho người dân và các địa phương chuẩn bị. Tuy nhiên, với Hà Nội và TP.HCM, nhiều quy định sẽ được siết chặt hơn. Đặc biệt, từ 1/1/2030, tất cả xe máy và xe gắn máy lưu thông tại Hà Nội và TP.HCM sẽ phải đạt ít nhất Mức 2 về khí thải (dự thảo cũ dự kiến áp dụng từ năm 2032). Theo ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, dự thảo quy chuẩn và thông tư hướng dẫn dự kiến sẽ được ban hành trong 01-02 tuần tới. Với việc ban hành các văn bản này, đây là lần đầu tiên Việt Nam triển khai kiểm định khí thải đối với xe máy. Đây là một trong những nguồn phát thải lớn gây ô nhiễm không khí khi Việt Nam có tới 70 triệu xe gắn máy, xe mô tô.
Việc áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành là một bước đi quan trọng nhằm kiểm soát và giảm thiểu ô nhiễm không khí, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân và cải thiện chất lượng môi trường. Đồng thời, lộ trình này sẽ tạo cơ sở pháp lý để loại bỏ dần các phương tiện không đạt chuẩn, thúc đẩy chuyển đổi sang xe sạch, thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, đây cũng là hành động cụ thể nhằm thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu. Qua đó, góp phần phát triển hệ thống giao thông đô thị bền vững, hiện đại, hướng tới xây dựng các đô thị xanh trong tương lai. Biện pháp này không chỉ nâng cao chất lượng không khí mà còn đặt nền móng cho một nền giao thông sạch, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường sống.
Tuy nhiên, ông Nam cũng cho rằng, đây là một chính sách có tác động rất sâu rộng vì hầu như mọi nhà đều có xe máy nên việc ban hành chính sách sẽ được thực hiện thận trọng.
