VINPA

An ninh năng lượng và mối quan hệ giữa Trung Quốc và Myanmar được củng cố khi đường ống dẫn dầu giữa hai nước hoạt động.

Ngày 28/1, tuyến đường ống dẫn dầu thô từ cảng nước sâu Maday ở Kyaukphyu của Myanmar với công suất 22 triệu tấn dầu/năm, tới điểm đến cuối cùng là thành phố Côn Minh, Trung Quốc đã bắt đầu được vào hoạt động thử nghiệm. Ngày 30/1, con đường dầu thô này đã chính thức được khai trương với 30 vạn tấn dầu đầu tiên được chuyên chở bằng tàu Tân Nhuận Dương tới các bồn chứa của cảng này.

Bộ trưởng Năng lượng Myanmar U Zayar Aung và Đại sứ Trung Quốc tại Myanmar Dương Hậu Lan đã cùng mở van để chuyển dầu mua từ Trung Đông vào bồn chứa ở cảng Maday cũng trong sáng cùng ngày.

Trung Quốc đã triển khai một trong những dự án tham vọng nhất mà ngành năng lượng thế giới từng chứng kiến với tuyến đường ống dẫn dầu dài 2.402 km, phần đi qua Myanmar dài 771 kmchạy dọc suốt chiều dài nước này và qua Trung Quốc dài 1631 km. Từ Maday, cảng nước sâu đầu tiên do Trung Quốc đầu tư tại Vịnh Bengal, phần lớn dầu thô nhập từ Tây Á và Châu Phi sẽ cập bến Trung Quốc. Ngay cạnh cầu cảng vận chuyển dầu ở Maday cũng đã có đường ống khí đốt nối Kyaukpyu tới Trung Quốc. Trung Quốc cũng đã thông qua kế hoạch xây tuyến đường sắt từ Kyaukpyu đến thẳng Vân Nam.

Đường ống dẫn dầu giúp giảm sự phụ thuộc của Trung Quốc vào hoạt động vận chuyển dầu qua eo biển Malacca

Đảm bảo an ninh năng lượng Trung Quốc

Theo The Hindu, tuyến đường dẫn dầu tránh qua eo biển Malacca này giúp Trung Quốc tiến thêm một bước vững chắc trong việc tăng cường an ninh năng lượng của bản thân, mở ra cánh cửa giữa Trung Quốc và các tàu chở dầu từ Trung Đông.

Hiện nay, các tàu chở dầu của Trung Đông vẫn phải đi qua eo biển Malacca, tuyến đường hẹp kết nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương nằm giữa Indonesia và Malaysia để có thể tiếp cận người mua ở châu Á. Quãng đường này khiến cuộc hành trình từ Saudi Arabia đến Thượng Hải tăng thêm trung bình 2 tuần. 80% dầu thô nhập khẩu vào Trung Quốc phải đi qua eo biển Malacca, Li Li, Giám đốc nghiên cứu và chiến lược thuộc ICIS C1 Energy, hãng tư vấn thông tin năng lượng có trụ sở tại Thượng Hải cho biết.

Người Trung Quốc cũng lo ngại việc cạnh tranh gia tăng với Mỹ và tranh chấp trên biển với láng giềng tại Biển Đông có thể gây trở ngại đối với tuyến vận chuyển hàng hóa và năng lượng chính của Trung Quốc qua eo biển này.

Myanamar hiện vẫn là địa bàn (trung chuyển) quan trọng trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đa dạng hóa nguồn năng lượng nhập khẩu. Với dự án đường ống dẫn mới, lượng dầu thô này có thể được bốc dỡ ở bờ biển Myanmar và sau đó được chuyển thẳng tới Trung Quốc. Người mua tiết kiệm được nhiều chi phí và như vậy Trung Quốc có được lợi thế rất lớn so với các nước châu Á khác như Hàn Quốc và Nhật Bản trong chuyện đảm bảo nguồn cung. Công suất của đường ống mới cũng rất đáng chú ý: có thể chuyển được 160 triệu thùng/năm, tương đương 440.000 thùng/ngày. Con số này xấp xỉ 0,5% nhu cầu dầu mỏ trên toàn thế giới.Đồng thời, "mức độ an toàn của đường ống là cao hơn nhiều so với vận chuyển bằng đường biển, điều giúp đảm bảo một nguồn cung cấp năng lượng ổn định cho Trung Quốc", Li Li nhận định.

ICIS-C1 Energy cho biết Tập đoàn dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC) đang xây dựng một nhà máy lọc dầu lớn với công suất hàng năm là 10 triệu tấn ở tỉnh Côn Minh, Vân Nam."Dầu thô được vận chuyển bởi các đường ống dẫnnối Trung Quốc và Myanmar sẽ rất có thể được xử lý tại nhà máy lọc dầu này," một nguồn tin thân cận với công ty cho biết.

Phát triển Con đường tơ lụa trên biển

Tuyến đường ống dẫn dầu có ý nghĩa chiến lược này cũng nhằm phục vụ cho hai trung tâm tăng trưởng chính là Côn Minh và Trùng Khánh. Đây là hai thành phố đóng vai trò then chốt để Trung Quốc xây dựng “nhất đới, nhất lộ- một vành đai, một con đường”. Trong đó Côn Minh được coi là một trong những điểm khởi đầu của “con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21”, kết nối với ba nước là Myanmar, Việt Nam và Lào. Lào lâu nay nằm sâu trong lục địa nay đã có thể trở thành một cửa ngõ của mạng lưới giao thông lớn hơn thông ra các cảng biển của khu vực cũng như vươn tới Malaysia, Singapore.

Tuyến đường này cũng hứa hẹn mang lại sự phát triển kinh tế của tỉnh Vân Nam, tỉnh có GDP bình quân đầu người thấp thứ ba trong các tỉnh thành của Trung Quốc. Cùng với tuyến đường sắt Vân Nam- bang Rakhine, con đường thương mại từ Vân Nam đến vịnh Bengal sẽ được phát triển.

Bên cạnh đó, các nhà phân tích cho rằng, xây dựng tuyến đường dầu và khí đốt qua Myanmar còn xuất phát từ tính toán về môi trường nhằm hạn chế lượng khí thải carbon do lệ thuộc quá mức vào than.

Lợi ích của Myanmar

Tuyến đường ống dẫn dầu sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế của Myanmar trong việc tăng doanh thu quốc gia.Myanmarcó trữ lượng khí đốt tự nhiên 2.540 tỷ mét khối và trữ lượng dầu thô là 3,2 tỷ thùng. Sản lượng hàng năm là 40 triệu thùng dầu thô và 8 triệu mét khối khí đốt tự nhiên, theo số liệu công. Từ năm 2000, Myanmar là quốc gia xuất khẩu khí tự nhiên lớn nhất trong khu vực Đông Nam Á.Năm 2012, 41% nguồn thu xuất khẩucủa nước này dựa vào xuất khẩu khí đốt tự nhiên. Khi dự án hoàn thành, hoạt động khai thác ngoài khơi và trên đất liền của Myanmar được mở rộng, lượng dầu và khí tự nhiên sẽ gia tăng và nguồn thu xuất khẩu sẽ mở rộng.

Lúc này, Myanmar cũng có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước đang tăng cao, cung cấp năng lượng cho các nhà máy điện mới đang được mở rộng xây dựng. Theo Ngân hàng Phát triển Châu Á, năm 2013, chỉ có 30% dân số của Myanmar có thể sử dụng điện. Nguồn cung năng lượng nghèo nàn đặt ra một trở ngại đáng kể cho phát triển kinh tế của nước này.

Đồng thời, qúa trình xây dựng đường ống dẫn "đặc biệt sẽ khẳng định vai trò của Myanmar như một trung tâm sản xuất dầu mỏ và khí đốt, thúc đẩy đầu tư nước ngoài nhiều hơn trong lĩnh vực năng lượng, cũng như tạo ra vô số cơ hội khác cho đầu tư trong các lĩnh vực công nghiệp và tài chính.

Ảnh hưởng của Trung Quốc với Myanmar đã suy giảm khi nước này không ngừng mở rộng quan hệ đối ngoại và kinh tế. Giáo sư kinh tế Sean Turnell, giảng viên Đại học Macquarie (Sydney, Australia) cho rằng, mặc dù quan hệ đã nguội đáng kể từ năm 2011, nhưng sự gần gũi và quan trọng về kinh tế với Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục hấp dẫn Myamar.

Khi đường ống dẫn dầu giữa hai nước chính thức đi vào hoạt động, quan hệ giữa Trung Quốc và Myanmar vẫn sẽ được hai bên ưu tiên duy trì vì Trung Quốc vẫn là một đối tác quan trọng đối với Myanmar trên hầu hết mọi lĩnh vực.