VINPA

Na Uy vừa công bố phát hiện một trong những mỏ dầu lớn nhất ở Biển Bắc trong vòng một thập kỷ, làm dấy lên tranh cãi quanh quyết định của Bộ trưởng Năng lượng Anh, Ed Miliband, về việc chấm dứt hoạt động thăm dò nhiên liệu hóa thạch tại khu vực này.

Tập đoàn dầu khí Aker BP cho biết họ đã tìm thấy mỏ dầu với trữ lượng ước tính khoảng 134 triệu thùng, nằm trong khu Yggdrasil ở Biển Bắc thuộc Na Uy - khu vực vốn bị coi là đã cạn kiệt tiềm năng. Mỏ này nằm gần vùng biển thuộc Anh, nơi có đặc điểm địa chất tương tự.

Ông Karl Johnny Hersvik, Tổng Giám đốc Aker BP, nhận định, đây là “một trong những phát hiện thương mại lớn nhất của Na Uy trong 10 năm qua”. Ông cũng tin rằng những kỹ thuật thăm dò mới có thể giúp phát hiện thêm nhiều mỏ dầu khí khác.

Phát hiện này làm nổi bật sự khác biệt giữa chính sách năng lượng của Na Uy và Anh. Trong khi Na Uy tiếp tục thành công trong việc khai thác ở Biển Bắc - dù khu vực này bị coi là “già nua” - thì Anh lại đang từ bỏ hàng tỷ thùng dầu khí còn sót lại ngoài khơi.

Theo số liệu từ Cơ quan Dầu khí Ngoài khơi Na Uy, sản lượng dầu hàng tháng của nước này đã tăng lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ, nhờ các mỏ mới ở khu vực Biển Barents phía bắc. Ngược lại, tại Anh, khoảng 180 trong số 280 mỏ dầu khí hiện có sẽ phải đóng cửa trong 5 năm tới, khiến sản lượng sụt giảm tới 70%.

Tại Anh, ngành dầu khí còn chịu thêm áp lực từ chính sách thuế. Lợi nhuận bị đánh thuế tới 78%, bao gồm mức “thuế lợi nhuận bất ngờ” (windfall tax) do Chính phủ Bảo thủ áp dụng, và sau đó còn được tăng thêm dưới thời Công Đảng. Ông Miliband cũng đã cấm cấp phép mới cho các dự án khai thác dầu khí từ năm ngoái.

Chuyên gia Ashley Kelty của ngân hàng Panmure Liberum nhận xét: “Na Uy thành công nhờ sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ và chính sách thuế khuyến khích thăm dò, phát triển. Trong khi đó, Anh lại liên tục thay đổi thuế và thể hiện thái độ thiếu thiện chí với các dự án dài hạn, khiến môi trường đầu tư ngày càng kém hấp dẫn”.

Hé lộ tiềm năng dầu khí ở vùng biển Anh

Mỏ dầu mới mà Aker BP phát hiện nằm sát ranh giới biển giữa Anh và Na Uy, cách quần đảo Shetland khoảng 160 km về phía đông. Điều này làm dấy lên khả năng vùng biển Anh cũng có thể chứa những mỏ dầu tương tự.

Ông Mike Tholen, đại diện tổ chức thương mại Offshore Energies UK, nhận xét: “Na Uy vẫn kiên trì thăm dò và đều đặn mở các vòng cấp phép mới mỗi năm. Họ khoan ở những cấu trúc địa chất giống hệt phía Anh - nơi sản lượng dầu khí đã giảm sút nặng nề do chính sách hạn chế”.

Hiện Na Uy đang khai thác khoảng 90 mỏ dầu khí, trong đó có 67 mỏ ở Biển Bắc, 23 mỏ ở Biển Na Uy và 2 mỏ tại Biển Barents, với 251 triệu thùng dầu đã được xác nhận có thể khai thác.

Để tận dụng phát hiện mới, Aker BP dự định khoan 55 giếng, xây dựng một giàn xử lý cùng hệ thống đường ống vận chuyển. Công ty cho biết kế hoạch này sẽ mang lại việc làm cho 6 nhà máy đóng tàu cùng nhiều nhà thầu phụ trên khắp Na Uy - trái ngược với Anh, nơi các doanh nghiệp như Harbour Energy đang phải cắt giảm nhân sự và đóng cửa cơ sở.

Sản lượng từ mỏ Yggdrasil và các mỏ khác của Na Uy có thể sẽ được xuất khẩu sang Anh. Chỉ riêng năm 2024, Anh đã chi khoảng 20 tỷ bảng nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Na Uy, trong đó có 29 tỷ m³ khí đốt, biến Na Uy trở thành nguồn cung khí đốt chính của Anh.

Ông Dan Slater, chuyên gia năng lượng tại Zeus Capital, cảnh báo: “Nếu Anh không thay đổi chính sách để khuyến khích đầu tư trong nước, mức độ phụ thuộc vào nhập khẩu dầu khí - đặc biệt từ Na Uy - sẽ ngày càng tăng. Nhu cầu dầu khí thì rõ ràng vẫn chưa biến mất”.

Tuy vậy, bà Tessa Khan, Giám đốc điều hành nhóm vận động Uplift, cho rằng Anh cần đặt trọng tâm vào năng lượng tái tạo để thoát khỏi sự phụ thuộc này. Bà nhấn mạnh: “Sau 60 năm khai thác, Anh đã gần như đốt hết nguồn khí đốt của mình. Việc khoan thêm sẽ không giải quyết vấn đề, vì phần dầu còn lại vừa khó khai thác, vừa tốn kém, mà phần lớn cũng sẽ được xuất khẩu”.