Xăng dầu chính ngạch đáp ứng tiêu chuẩn và qui chuẩn Việt Nam không phải là nguyên nhân gây cháy, nổ ô tô, xe máy.


Tại Hội thảo, nhiều ý kiến đều có chung nhận định nguy cơ gây cháy nổ ô tô, xe máy cao là do chập điện, hệ thống dẫn nhiên liệu bị rò rỉ, hệ thống tản nhiệt làm mát và hệ thống xả khí của động cơ gây phát nhiệt cao… Tuy nhiên, thời gian gần đây các cơ quan chức năng lại phát hiện nhiều cơ sở pha chế xăng, dầu bằng các chất “phụ gia” nên khiến dư luận nghi ngờ nguyên nhân dẫn đến cháy xe là do mua phải những loại xăng kém chất lượng này?


Đại diện của Petrolimex thẳng thắn nêu ý kiến, nếu các cơ quan quản lý phát hiện ra cơ sở nào bán xăng không đủ tiêu chuẩn thì tịch thu giấy phép kinh doanh ngay lập tức. “Tăng cường kiểm tra khâu này để quản lý thị trường là được…” – vị đại diện của Petrolimex nhận định.

Còn ông Nguyễn Phú Cường, đại diện của Bộ Công thương lại cho rằng, việc lấy mẫu giám định chất lượng xăng dầu còn gặp khó khăn do hạn chế tài chính. “Hầu hết khi đi lấy mẫu kiểm tra chất lượng xăng dầu chúng tôi phải bỏ tiền túi ra làm, mà để kiểm tra hàng ngàn điểm bán xăng trên thị trường thì số tiền bỏ ra không ít. Tôi giám chắc rằng các nhà khoa học ngồi đây đã phải bỏ ra không ít tiền để làm nghiên cứu. Nếu phát hiện ra cơ sở vi phạm thì không nói làm gì, còn nếu không phát hiện thì mình lại phải bỏ tiền túi ra trả họ số xăng lấy làm thí nghiệm…”  - ông Cường cho biết.


Đánh giá nguy cơ gây cháy nổ từ “nhiên liệu phụ gia”, tại Hội thảo các nhà khoa học cho rằng, nhiên liệu chính ngạch đáp ứng tiêu chuẩn và qui chuẩn Việt Nam không phải là nguyên nhân gây cháy, nổ ô tô, xe máy. Còn đối với những nhiên liệu được pha chế  các “chất phụ gia” nhằm mục đích thương mại bằng cách lạm dụng tăng RON đối với xăng (A83, naphatha condensat được pha chế thành A92, A95) có thể gây nhiều ảnh hưởng đến động cơ. Cụ thể, việc sử dụng một số “phụ gia” tăng RON trong  pha chế nhiên liệu dẫn đến thành phần phụ gia vượt tiêu chuẩn... sẽ tác động tới chi tiết của xe, hình thành các hợp chất tự bắt cháy. Việc sử dụng dung dịch hoặc viên tiết kiệm nhiện liệu có chứa hợp chất của sắt hoặc mangan một cách tùy tiện có thể làm tăng hàm lượng Fe, Mn trong nhiên liệu tạo ra hợp chất FeS như phân tích ở trên sẽ làm tăng nguy cơ cháy.

Báo cáo của nhóm nghiên cứu cho thấy, trong năm 2011 đến 25/10/2012, các cơ quan quản lý đã phân tích ít nhất là 1719 mẫu xăng lưu thông trên thị trường (704 mấu năm 2011, 1078 mẫu năm 2012). Kết quản cho thấy, 100% xăng chính ngạch do Cục quản lý chất lượng phân tích đều đạt chất lượng. Trong tổng số các mẫu xăng lưu thông trên thị trường, năm 2011, có khoảng 21% số mẫu xăng không đạt chất lượng. Trong năm 2012 (từ tháng 2 đến 25/10), có khoảng 11% số mẫu xăng không đạt chất lượng. Số liệu trên đã cho thấy, từ khi các cơ quan quản lý nhà nước xiết chặt việc quản lý chất lượng nhiên liệu trên thị trường, tình hình vi phạm chất lượng nhiên liệu đã đã giảm hẳn.


Từ những nghiên cứu, các nhà khoa học kiến nghị, cần hoàn thiện các quy định, tiêu chuẩn liên quan đến phòng, chống cháy nổ đối với các phương tiện giao thông, ô tô, xe máy phù hợp với thông lệ quốc tế và tình hình thực tế ở Việt Nam. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng khuyến nghị người sử dụng phương tiệncó thói quen chăm sóc, bảo dưỡng xe định kỳ; không tự ý thay đổi kết cấu của xe; không tự ý sử dụng dung dịch hoặc viên tiết kiệm nhiên liệu trôi nổi trên thị trường…Liên quan đến quyền lợi của người sử dụng ô tô, xe máy, đại diện Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ NTD Việt Nam cho rằng, sau khi xác minh được nguyên nhân cháy xe cần phải làm rõ trách nhiệm của đơn vị, cá nhân liên quan để chủ phương tiện không bị thiệt thòi.

Trong thời gian tới, nhóm đề tài này sẽ tiếp tục nghiên cứu, thủ nghiệm để tìm ra các căn cứ cụ thể về nguyên nhân dẫn đến cháy ô tô, xe máy. Trong đó, các nhà khoa học tập trung sâu vào việc nghiên cứu các chất “phụ gia nhiên liệu” và nhiên liệu đến các vật liệu làm các chi tiết tiếp xúc với nhiên liệu.Thứ trưởng Bộ KH&CN, Trần Việt Thanh cho biết, kết quả nghiên cứu của đề tài này sẽ tiếp tục được báo cáo Chính phủ và là cơ sở khoa học để đề xuất, kiến nghị áp dụng các giải pháp kỹ thuật, quản lý nhằm phòng chống cháy, nổ đối hiệu quả với ô tô và xe máy.

Đây là đề tài khoa học và công nghệ độc lập cấp Nhà nước do Cục Đăng kiểm Việt Nam chủ trì phối hợp với Phòng Thí nghiệm trọng điểm Công nghệ lọc, hóa dầu (Bộ Công thương), và Trường Đại học Bách khoa Hà Nội thực hiện từ tháng 6/2012 đến tháng 11/2013.
Theo các kết quả điều tra từ 1/1/2010 tới 30/8/2012 đã có 337 xe ôtô và 126 xe máy bị cháy. Trong đó, ôtô bị cháy năm 2012 là 93 xe, xe máy là 74 xe. Nguyên nhân cháy ôtô do sự cố kỹ thuật (nổ lốp, kẹp ống xả, bó phanh…) là 58 vụ; sự cố hệ thống điện là 114 vụ; tai nạn giao thông là 18 vụ; sơ xuất (rơm rạ, nilon, giẻ quấn vào ống xả) là 35 vụ; chưa rõ nguyên nhân là 131 vụ... Nguyên nhân cháy xe máy: sự cố kỹ thuật 5 vụ; hệ thống điện 15 vụ; sơ xuất 9 vụ; chưa rõ nguyên nhân 82 vụ…