Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (Organization of the Petroleum Exporting Countries), viết tắt là OPEC là một tổ chức liên chính phủ được thành lập tại Hội nghị Baghdad vào ngày 10 đến 14 tháng 9 - 1960 bởi 5 quốc gia Iran, Iraq, Kuwait, Saudi Arabia và Venezuela. OPEC hiện có 12 thành viên.
Hội nghị Baghdad, ngày 10-14 tháng 9, 1960
Trong năm năm đầu tiên, trụ sở của OPEC đặt tại Geneva, Thụy Sĩ, sau đó chuyển đến Vienna, Áo từ tháng 9 - 1965.
Quá trình phát triển OPEC
• Những năm 1960
OPEC hình thành trong bối cảnh chính trị và kinh tế quốc tế đang trong quá trình chuyển đổi với chế độ thực dân bị xóa bỏ và sự ra đời của nhiều quốc gia độc lập. Thị trường dầu mỏ thế giới bị chi phối bởi các công ty đa quốc gia “Seven Sisters”, và các nền kinh tế tư bản khác(CPE). OPEC phát triển tầm nhìn chung, thiết lập các mục tiêu và thành lập Ban thư ký đầu tiên tại Geneva và sau đó tại Vienna vào năm 1965. OPEC đã thông qua “Bản tuyên bố chính sách khai thác dầu mỏ ở các nước thành viên” vào năm 1968, trong đó nhấn mạnh quyền chính đáng của tất cả các quốc gia thực thi chủ quyền vĩnh viễn đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên của họ vì lợi ích của sự phát triển quốc gia. OPEC đã lên đến 10 thành viên vào năm 1969.
Ban Thống đốc OPEC , Geneva, ngày 3 tháng 9 năm 1962
• Những năm 1970
Các nước thành viên nắm quyền kiểm soát ngành công nghiệp dầu mỏ trong nước và OPEC đã có tiếng nói quan trọng trong việc định giá dầu thô trên thị trường thế giới. Trong 2 lần biến động bởi lệnh cấm vận dầu mỏ của Ả Rập vào năm 1973 và cuộc Cách mạng Iran nổ ra năm 1979 làm giá dầu tăng vọt trên thị trường, OPEC đã mở rộng sứ mệnh của mình với Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của Người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ ở Algeria vào năm 1975, đề cập đến hoàn cảnh khó khăn của các nước nghèo và kêu gọi cho một kỷ nguyên mới của sự hợp tác trong các mối quan hệ quốc tế, vì lợi ích của sự phát triển và ổn định kinh tế thế giới. Năm 1976, Quỹ Phát triển Quốc tế OPEC được thành lập. Các nước thành viên đã bắt tay nhau vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đầy tham vọng. Số thành viên OPEC đã lên đến 13 năm 1975.
Hội nghị (bất thường) OPEC lần thứ 32, Vienna, ngày 16-17 tháng 3, 1973
• Những năm 1980
Hội nghị (bất thường) OPEC lần thứ 73, Geneva, ngày 28- 30 tháng 1, 1985
Thị phần OPEC đã có lúc giảm mạnh và tổng doanh thu dầu mỏ giảm xuống dưới 1/3 so với trước đó, gây khó khăn nghiêm trọng về kinh tế cho nhiều nước thành viên. Giá tăng mạnh cuối thập kỷ và thị phần OPEC bắt đầu phục hồi, OPEC đưa ra mức trần sản lượng nhóm được phân chia giữa các nước thành viên và Giỏ tham chiếu cho giá cả. Vấn đề môi trường đã được bàn đến trong chương trình nghị sự năng lượng quốc tế.
• Những năm 1990
Hội nghị OPEC lần thứ 107, Vienna, ngày 23 tháng 3 năm 1999
Đột phá trong đối thoại sản xuất - tiêu dùng tương ứng với tiến bộ liên tục trong quan hệ OPEC/ngoài OPEC. Sau Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất năm 1992, OPEC đã theo đuổi tính công bằng, sự cân bằng và thực tiễn trong việc đảm bảo nguồn cung ứng dầu.
• Những năm 2000
Hội nghị cấp cao, ngày 26-28 tháng 9 năm 2000, Caracas, Venezuela
Cơ chế giá dầu OPEC đã giúp củng cố và ổn định giá dầu thô trong những năm đầu thập kỷ này. OPEC nổi lên trong việc hỗ trợ ngành dầu mỏ, như là một phần của sự nỗ lực toàn cầu để giải quyết các cuộc khủng hoảng kinh tế. Hội nghị thượng đỉnh OPEC lần thứ hai và thứ ba tại Caracas và Riyadh vào năm 2000 và 2007 thiết lập thị trường năng lượng ổn định, phát triển bền vững và môi trường là ba vấn đề chi phối và OPEC đã thông qua một chiến lược dài hạn toàn diện từ năm 2005.
Cơ cấu tổ chức
OPEC có khả năng điều chỉnh hạn ngạch khai thác dầu lửa của các nước thành viên và qua đó có thể khống chế giá dầu mỏ trên thế giới. Hội nghị các bộ trưởng phụ trách năng lượng và dầu mỏ thuộc OPEC được tổ chức mỗi năm hai lần nhằm đánh giá thị trường dầu mỏ và đề ra các biện pháp phù hợp để bảo đảm việc cung cấp dầu. Bộ trưởng các nước thành viên thay nhau theo nguyên tắc xoay vòng làm chủ tịch của tổ chức hai năm một nhiệm kỳ.
Thành viên
Hiện nay, Tổ chức có tổng cộng 12 quốc gia thành viên.
Thành viên hiện tại Cựu thành viên
• Châu Phi
Các nước thành viên OPEC
Algeria (năm 1969)
Libya (năm 1962)
Nigeria ( năm 1971)
Angola (năm 2007)
• Trung Đông
Iran (năm 1960)
Iraq (năm 1960) 
Kuwait (năm 1960)
Qatar (năm 1961)
Ả Rập Saudi (năm 1960)
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất UAE (năm 1967)
• Nam Mỹ
Venezuela (năm 1960)
Ecuador (1973, bị đình chỉ từ tháng 12-1992 đến tháng 10-2007)
• Thành viên cũ
Gabon (Thành viên chính thức từ năm 1975 đến 1995)
Indonesia (năm 1962 đến tháng 1-2009)
Trữ lượng dầu mỏ của OPEC năm 2011
Theo ước tính hiện nay, hơn 80% trữ lượng dầu mỏ của thế giới thuộc các nước thành viên OPEC, với số lượng lớn dự trữ dầu mỏ OPEC ở Trung Đông, chiếm 66%. Các nước thành viên OPEC đã bổ sung đáng kể trữ lượng dầu mỏ của họ trong những năm gần đây. Kết quả, trữ lượng dầu mỏ đã được chứng minh của OPEC hiện đang đứng ở mức 1.199,71 tỷ thùng.
Mục tiêu
Mục tiêu chính thức được ghi vào Văn bản thành lập của OPEC là ổn định thị trường dầu thô, bao gồm các chính sách khai thác dầu, ổn định giá dầu thế giới và ủng hộ về mặt chính trị cho các thành viên để duy trì sự phối hợp hoạt động của OPEC. Tuy nhiên, nhiều biện pháp được đề ra lại có động cơ bắt nguồn từ quyền lợi quốc gia, thí dụ như trong các cuộc khủng hoảng dầu, OPEC chẳng những đã không tìm cách hạ giá dầu mà lại duy trì giá cao trong thời gian dài.
Mục tiêu của OPEC thật ra là một chính sách chung về dầu nhằm để giữ giá. OPEC dựa vào việc phân bổ hạn ngạch cho các thành viên để điều chỉnh lượng khai thác dầu, tạo ra khan hiếm hoặc dư dầu giả tạo nhằm thông qua đó có thể điều tiết tăng, giảm hoặc giữ giá dầu ổn định. Có thể coi OPEC như là một liên minh độc quyền (cartel) luôn tìm cách giữ giá dầu ở mức có lợi nhất cho các thành viên.
TheoOPEC, wikipedia
TIN KHÁC
Tại sao chữa cháy xe điện lại khó hơn xe xăng?(18/11/2025)
Bài 3: "Câu chuyện từ Dung Quất"(31/10/2025)
Bài 2: Từ phụ thuộc nhập khẩu đến làm chủ công nghệ, tự chủ sản xuất(31/10/2025)
Bài 1: Nền tảng để giữ gìn độc lập, phát triển đất nước(31/10/2025)
Xăng sinh học tác động tới xe thế nào?(25/07/2025)
