VINPA

Ả rập Xê Út là nước sở hữu trữ lượng dầu thô lớn nhất thế giới (gần 1/5 tổng trữ lượng dầu của thế giới) và là nhà một trong những nhà sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất trong khu vực và trên thế giới trong năm 2012.

Nền kinh tế Ả rập Xê út vẫn còn phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ. Xuất khẩu dầu mỏ chiếm khoảng 90% tổng doanh thu xuất khẩu của nước này trong năm 2011, theo bảng số liệu thống kê hàng năm của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ.
Quốc gia Ả rập này đã chuyển hướng tập trung sang các lĩnh vực khác ngoài việc tăng công suất sản xuất dầu mỏ sau khi Tập đoàn dầu mỏ quốc doanh Saudi Aramco đạt mục tiêu sản xuất 12 triệu thùng mỗi ngày năm 2009. Với việc gần hoàn thành các dự án sản xuất dầu mỏ lớn nhất của mình, Ả rập Saudi hiện đang mở rộng sang các ngành công nghiệp khí đốt, lọc dầu, hóa dầu và năng lượng điện.
Tập đoàn Saudi Aramco phụ trách việc điều hành sản xuất dầu mỏ và khí đốt của quốc gia này. Bộ Dầu mỏ và Tài nguyên Khoáng sản của Ả rập Saudi và Hội đồng tối cao về Dầu mỏ và Khoáng sản nước này phụ trách giám sát ngành dầu khí và tập đoàn Saudi Aramco. Hội đồng tối cao bao gồm các thành viên của hoàng gia, các lãnh đạo ngành công nghiệp và các bộ trưởng thuộc Chính phủ chịu trách nhiệm hoạch định chính sách về lĩnh vực này, bao gồm việc xem xét hợp đồng cũng như lập các kế hoạch chiến lược. Bộ trưởng chịu trách nhiệm về các kế hoạch của quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản, bao gồm cả hóa dầu.
Tiêu thụ năng lượng
Ả rập Xê Út là nhà tiêu thụ dầu mỏ lớn nhất khu vực Trung Đông, đặc biệt là các nhiên liệu giao thông và nhiên liệu trực tiếp cho các nhà máy phát điện. Tăng trưởng tiêu thụ trong nước được thúc đẩy do sự tăng giá dầu trong lịch sử và do trợ cấp nhiên liệu khá lớn. Ả rập Xê Út là nước tiêu thụ năng lượng lớn thứ 13 thế giới trong năm 2009, với khoảng 60% là dầu mỏ, phần còn lại chủ yếu là khí đốt. Quốc gia này đặt mục tiêu sản xuất gần một nửa năng lượng từ nhiên liệu tái tạo vào năm 2020 để đáp ứng nhu cầu năng lượng nội địa và để xuất khẩu dầu mỏ và khí đốt. Giám đốc điều hành Saudi Aramco, ông Khalid al-Falih đã cảnh báo rằng việc lượng tiêu thụ năng lượng tăng có thể dẫn đến thiếu hụt 3 triệu thùng dầu mỗi ngày cho xuất khẩu vào cuối thập kỷ nếu không có sự thay đổi cho xu hướng hiện tại.

Dầu mỏ
Trữ lượng
Theo Tạp chí Oil and Gas Journal, Ả rập Xê Út có trữ lượng khoảng gần 265 tỷ thùng dầu tính tới ngày 1/1 năm 2013. Ả rập Xê út có hơn 100 mỏ dầu khí lớn, hơn một nửa trữ lượng trong số đó tập trung trong 8 mỏ dầu. Mỏ dầu Ghawar khổng lồ được coi là mỏ dầu lớn nhất thế giới với trữ lượng còn lại ước tính khoảng 70 tỷ thùng dầu.

Tiêu thụ
Ả rập Xê Út là quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất khu vực Trung Đông. Trong năm 2012, nước này đã tiêu thụ khoảng 3 triệu thùng dầu mỗi ngày, gần gấp đôi năm 2000 do nền kinh tế công nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ và chính sách trợ giá của Chính phủ. Góp phần cho sự tăng trưởng này còn do sự tăng trực tiếp dầu đốt để vận hành các nhà máy điện, nơi sử dụng gần 1 triệu thùng mỗi ngày trong những tháng mùa hè và do việc sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng cho sản xuất hóa dầu. Ông Khalid al-Falih đã cảnh báo rằng nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu nội địa có thể đạt tới hơn 8 triệu thùng dầu quy đổi mỗi ngày trong năm 2030 nếu không có sự cải thiện hiệu quả năng lượng.

Sản xuất
Ả rập Xê Út sản xuất trung bình 11,6 triệu thùng dầu mỏ quy đổi mỗi ngày trong năm 2012. Ngoài 9,8 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, nước này còn sản xuất 1,8 triệu thùng khí tự nhiên hóa lỏng và các chất lỏng khác. Ả rập Xê Út vẫn duy trì công suất sản xuất dầu mỏ đứng đầu thế giới, ước tính ở mức thấp hơn 12 triệu thùng vào cuối năm 2012. Mục tiêu dài hạn của quốc gia Trung Đông này là phát triển thêm tiềm năng dầu nhẹ hơn. Mặc dù Bộ Dầu mỏ và Tài nguyên Khoáng sản cam kết không tăng công suất tới 15 triệu thùng/ngày trong một hội nghị tại Jeddah vào tháng 6 năm 2008.

Dòng dầu của Ả rập
Ả rập Xê Út sản xuất một loạt các loại dầu thô, từ dầu nặng cho tới dầu siêu nhẹ. Trong tổng công suất dầu mỏ của nước này, khoảng 65-70% được coi là dầu nhẹ, 25% là dầu trung bình, phần còn lại là dầu nặng. Dầu nhẹ hơn thường được sản xuất trong đất liền trong khi dầu trung bình và dầu nặng chủ yếu đến từ các mỏ ngoài khơi.
Hầu hết dầu được sản xuất ở Ả rập Xê Út đều được coi là dầu chua, có hàm lượng lưu huỳnh tương đối cao, ngoại trừ dầu nhẹ và siêu nhẹ. Các mỏ dầu ở đây không đòi hỏi phải sử dụng công nghệ có kỹ thuật cao, mặc dù các mỏ ở Neutral Zone yêu cầu sử dụng công nghệ steam flooding. Các ước tính hao hụt của các mỏ dầu ở nước này rất khác nhau. Một nguồn tin công nghiệp (Platts Oilgram, 2006) đã ước tính rằng tỷ lệ hao hụt tại các mỏ dầu hiện có được giới hạn từ 6 – 8 % mỗi năm, nghĩa là nước này cần sản xuất thêm khoảng 700,000 thùng dầu mỗi năm để bù đắp cho lượng hao hụt tự nhiên này. Bộ Dầu mỏ và Tài nguyên Khoáng sản sẽ kiềm chế mức hao hụt này ở gần mức từ 2-3% mỗi năm.

Tập đoàn Saudi Aramco tuyên bố sẽ khoan thêm các mỏ hiện có và dự thảo ngân sách khoảng 20 – 30 tỷ $ trong vòng 5 năm để bù đắp lại lượng hao hụt và duy trì công suất hiện tại.

Xử lý
Saudi Aramco điều hành nhà máy xử lý dầu mỏ lớn nhất thế giới tại Abqaiq, miền Đông Ả rập Xê Út với công suất hơn 7 triệu thùng/ngày. Nhà máy này xử lý phần lớn dầu thô nhẹ cũng như khí tự nhiên hóa lỏng của nước này. Cơ sở này bao gồm các trạm bơm, các nhà máy tách dầu khí, các nhà máy hydro hóa lưu huỳnh và một mạng lưới các đường ống chạy từ nhà máy này tới các cảng Ras al-Juaymah, Ras Tanura, và Yanbu. Gần 2/3 dầu thô của nước này được xử lý tại Abqaiq trước khi xuất khẩu hoặc vận chuyển cho các công ty lọc dầu. Đây cũng từng là mục tiêu của một vụ tấn công khủng bố vào năm 2006.

Lọc/ hóa dầu
Theo tạp chí Oil and Gas Journal, Ả rập Xê Út có 7 nhà máy lọc dầu nội địa với công suất kết hợp khoảng 2,1 triệu thùng mỗi ngày (trong đó công suất của nhà máy Aramco xấp xỉ khoảng 1,1 triệu thùng/ngày). Nước này đang mục tiêu tích hợp các dự án lọc dầu cùng các tổ hợp hóa dầu rộng lớn để tạo thành các thành phố hóa dầu.
Các cơ sở  lọc dầu được dự kiến hoặc đang trong quá trình kiến thiết bao gồm:
+ Tập đoàn Lọc hóa dầu Saudi Aramco Total (SATORP) tại Jubail, một liên doanh với hãng Total cho công suất 400,000 thùng/ngày, dự kiến sẽ đi vào vận hành vào cuối năm 2013. Đây sẽ là nhà máy lọc dầu xuất khẩu, chủ yếu xử lý dầu nặng Arab và tối đa hóa việc sản xuất nhiên liệu diesel và nhiên liệu bay.
+ Công ty lọc dầu Yanbu Aramco Sinopec (YASREF) - liên doanh với Tập đoàn Hóa dầu Trung Quốc Sinopec sẽ có khả năng xử lý tới 400,000 thùng dầu nặng Arab từ mỏ dầu Manifa vào cuối năm 2014.
+ Dự án nhà máy lọc dầu Jazan tại Tây Nam nước này, do tập đoàn Saudi Aramco phụ trách. Công suất dự kiến là 400,000 thùng/ngày.
+ Tập đoàn Saudi Aramco đang nghiên cứu việc mở rộng tổ hợp nhà máy lọc dầu Petro Rabigh và một liên doanh hóa dầu với công suất hiện tại là 400,000 thùng/ngày.
Ả rập Xê Út cũng đã khởi xướng nhiều dự án nhiên liệu sạch để cung cấp thêm nhiên liệu diesel với hàm lượng thấp, bao gồm việc nâng cấp các nhà máy lọc dầu tại Yanbu vào giữa năm 2013 và tại Jubail vào cuối năm 2013.

Đầu tư lọc dầu tại nước ngoài
Ả rập Xê Út có công suất lọc dầu gần 2 triệu thùng mỗi ngày ở nước ngoài thông qua các liên doanh vốn cổ phần tại các nhà máy ở Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Philippin. Tại Mỹ, Tập đoàn Saudi Aramco và Tập đoàn đối tác Royal Dutch/Shell sở hữu 3 nhà máy lọc dầu liên doanh Motiva tại bang Louisiana và bang Texas. Ba cơ sở này hoạt động với tổng công suất khoảng 740,000 thùng/ngày. Tập đoàn Saudi Aramco nắm giữ 50% cổ phần tại Motiva thông qua một công ty con là Saudi Refining.

Xuất khẩu và vận chuyển dầu mỏ
Ả rập Xê Út là nhà xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ lớn nhất thế giới và là nhà cung cấp lớn của Mỹ, Châu Âu và châu Á.

Xuất khẩu
Ả rập Xê Út đã xuất khẩu một lượng dầu mỏ ước tính khoảng 7,5 triệu thùng mỗi ngày trong năm 2012. Khu vực Đông Á tiếp nhận khoảng 54% dầu xuất khẩu của nước này, phần lớn trong số đó là các sản phẩm lọc dầu và khí tự nhiên hóa lỏng.
Trong 10 tháng đầu năm 2012, quốc gia này đã xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ trung bình khoảng 1,4 triệu thùng mỗi ngày sang Mỹ, tăng so với 1,2 triệu thùng so với năm 2011, chiếm 16% tổng lượng nhập khẩu dầu mỏ của Mỹ. Nước này là nhà xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ 2 của Mỹ, sau Canada. Các khách hàng lớn khác của Ả rập Xê Út trong năm 2012 gồm có Nhật Bản (1,1 triệu thùng/ngày), Trung Quốc (1,1 triệu thùng/ngày), Hàn Quốc (0,8 triệu thùng/ngày) và Ấn Độ (0,7 triệu thùng/ngày).
Trong tháng 1 năm 2010, nước này đã đổi tiêu chuẩn sử dụng để tham chiếu cho giá xuất khẩu tới Mỹ. Từ năm 1994, Ả rập Xê Út đã sử dụng giá dầu WTI, sau này đã chuyển sang giá dầu Argus Sour Crude Index (ASCI), một phần vì giá dầu ASCI được coi là tiêu biểu hơn cho thị trường dầu chua vịnh Gulf Coast Mỹ.

Các cảng chính
Ba cảng xuất khẩu dầu chính:
+ Tổ hợp Ras Tanura trên vịnh Ba Tư có công suất ước tính gần 6 triệu thùng/ngày và đây là cảng xuất khẩu dầu mỏ ngoài khơi lớn nhất thế giới. Hơn 75% các lô dầu xuất khẩu của nước này được bốc dỡ tại cảng Ras Tanura này.
+ Cảng Ras al-Ju'aymah trên vịnh Ba Tư với công suất 3-3,6 triệu thùng/ngày.
+ Cảng Yanbu trên biển Đỏ, nơi mà từ đây hầu hết lượng dầu mỏ còn lại được xuất khẩu. Công suất hiện tại khoảng 4,5 triệu thùng dầu mỏ mỗi ngày và 2 triệu thùng/ngày đối với khí tự nhiên hóa lỏng. Các cảng này đều chưa hoạt động hết công suất. Ngoài ra, Ả rập Xê Út có hàng chục các cảng nhỏ hơn trên khắp cả nước.

Các đường ống dẫn dầu nội địa lớn
Tập đoàn Saudi Aramco điều hành các đường ống dẫn dầu dài hơn 9000 dặm trên khắp lãnh thổ Ả rập Xê Út, bao gồm hai đường ống lớn:
+ Đường ống Petroline (đường ống Đông Tây), dài 745 dặm chạy từ tổ hợp Abqaiq đến biển Đỏ.
Hệ thống này bao gồm 2 đường ống với tổng công suất khoảng 4,8 triệu thùng/ngày. Đường ống rộng 56 inch này
+ Cùng với đường ống Petroline là đường ống khí tự nhiên hóa lỏng Abqaiq-Yanbu với công suất 290,000 thùng/ngày, được xây dựng vào những năm 1980 và phục vụ cho các nhà máy hóa dầu ở Yanbu.

Các đường ống dẫn dầu ở nước ngoài
Tập đoàn Saudi Aramco hiện không điều hành bất kỳ đường ống dẫn dầu đa chức năng nào ở nước ngoài.
+ Đường ống Trans-Arabian Pipeline (Tapline) từ Qaisumah đến Sidon, Lebanon, được hoàn thành vào năm 1947 nhưng đã đóng cửa một phần từ năm 1984, đoạn tới Jordan đã bị ngừng hoạt động trong năm 1990 mặc dù đã từng có một vài xem xét về việc mở cửa lại đường ống này.
+ Đường ống Iraqi Pipeline chạy song song với Petroline từ trạm bơm số 3 tới cảng Mu'ajjiz. Đường ống rộng 48 inch, có công suất 1,65 triệu thùng/ngày, được xây dựng năm 1989 nhưng đã đóng cửa vô thời hạn su khi Iraq xâm chiếm Kuwait vào tháng 8 năm 1990.
Một hệ thống đường ống dẫn dầu ở nước ngoài duy nhất hiện đang hoạt động là tổ hợp gồm 6 đường ống dẫn ngầm vận chuyển dầu nhẹ Ả rập từ hai mỏ dầu Abu Safah và Dammam đến Bahrain (Ba-ranh). Các đường ống này có công suất từ 207,000 đến 250,000 thùng/ngày. Hệ thống 60 năm tuổi này dự kiến sẽ ngừng hoạt động sau khi hoàn tất việc xây dựng đường ống mới có tên New Arabia với chiều dài 71 dặm, công suất từ 350,000-450,000 thùng/ngày nối liền giữa Abqaiq  với nhà máy lọc dầu của Ba-ranh tại Sitra.

Vận tải
Một công ty con của Tập đoàn Saudi Aramco là Vela International Marine Ltd hiện đang điều hành 15 hãng vận tải dầu lớn của nước này và 5 thuyền chứa lớn chịu trách nhiệm vận chuyển dầu ở biển Đỏ và vịnh Ba Tư. Ngoài các thuyền chứa, Tập đoàn này cũng sở hữu hoặc thuê các kho chứa dầu trên khắp thế giới, tại Rotterdam (Hà Lan), tại Hàn Quốc, tại Philippines và vùng vịnh Caribe.
Công ty Vận tải Quốc gia Bahri (trước đây NSCSA ) là của Ả rập Xê Út là công ty nhà nước, sở hữu và điều hành 17 hãng vận tải lớn, 22 thuyền chứa và các tàu chở hàng hóa khác. 
Hai hãng Bahri và Vela tuyên bố vào tháng 6/2012 rằng họ đã ký kết một biên bản ghi nhớ không ràng buộc để theo đuổi việc sáp nhập các đội vận tại và việc điều hành. Theo việc sáp nhập, Bahri sẽ trở thành chủ sở hữu lớn thứ tư của VLCCs trên toàn cầu.